ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర చరిత్రలో ఒక నూతన అధ్యాయం లిఖించబడింది. దశాబ్దాలుగా నలుగుతున్న, ఎన్నో చర్చలకు, ఉద్యమాలకు కారణమైన SC classification in Andhra Pradesh ఎట్టకేలకు అమల్లోకి వచ్చింది. ఇది కేవలం ఒక ప్రభుత్వ నిర్ణయం కాదు, సామాజిక న్యాయం దిశగా వేసిన ఒక బలమైన అడుగు. రాష్ట్రంలోని షెడ్యూల్డ్ కులాలన్నిటికీ విద్య, ఉద్యోగ అవకాశాల్లో సమాన వాటా దక్కాలనే ఆశయంతో, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం ఈ చారిత్రక నిర్ణయం తీసుకుంది. సుప్రీంకోర్టు మార్గదర్శకాలు, విశ్రాంత ఐఏఎస్ అధికారి నేతృత్వంలోని కమిషన్ నివేదిక ఆధారంగా, పూర్తి పారదర్శకతతో ఈ ప్రక్రియను పూర్తి చేసింది. ఈ “SC classification in Andhra Pradesh” అమలు వెనుక ఉన్న నేపథ్యం, చట్టపరమైన అంశాలు, వర్గీకరణ వివరాలు, దాని ప్రభావం వంటి సమగ్ర విషయాలను ఈ బ్లాగ్ పోస్ట్‌లో వివరంగా తెలుసుకుందాం.
భాగం 1: చారిత్రక నేపథ్యం మరియు ఆవశ్యకత
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఎస్సీ వర్గీకరణ డిమాండ్ దాదాపు మూడు దశాబ్దాల నాటిది. షెడ్యూల్డ్ కులాల జాబితాలో ఉన్న వివిధ ఉపకులాల మధ్య సామాజికంగా, ఆర్థికంగా, విద్యాపరంగా అసమానతలు ఉన్నాయని, అందువల్ల రిజర్వేషన్ ఫలాలు కొన్ని కులాలకే ఎక్కువగా అందుతున్నాయని, అత్యంత వెనుకబడిన వర్గాలకు అన్యాయం జరుగుతోందని ఎప్పటినుండో వాదనలు ఉన్నాయి. ఈ అసమానతలను తొలగించి, రిజర్వేషన్ ప్రయోజనాలను అందరికీ సమానంగా పంచాలనే ఉద్దేశ్యంతో వర్గీకరణ చేయాలనే డిమాండ్ ఊపందుకుంది.
గతంలో, 2000 సంవత్సరంలో అప్పటి తెలుగుదేశం పార్టీ ప్రభుత్వ హయాంలో జస్టిస్ రామచంద్రరాజు కమిషన్ సిఫార్సుల మేరకు ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఎస్సీ వర్గీకరణను అమలు చేస్తూ చట్టం చేశారు. దీని ద్వారా ఎస్సీలను ఎ, బి, సి, డి గ్రూపులుగా వర్గీకరించారు. అయితే, ఈ చట్టాన్ని సవాలు చేస్తూ కొందరు సుప్రీంకోర్టును ఆశ్రయించారు. 2004లో, ఇ.వి. చిన్నయ్య వర్సెస్ స్టేట్ ఆఫ్ ఆంధ్రప్రదేశ్ కేసులో, సుప్రీంకోర్టు ఐదుగురు సభ్యుల ధర్మాసనం ఈ చట్టాన్ని కొట్టివేసింది. షెడ్యూల్డ్ కులాల జాబితాలో మార్పులు చేసే అధికారం కేవలం రాష్ట్రపతికి మాత్రమే ఉంటుందని, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు వర్గీకరణ చేసే అధికారం లేదని ఆ తీర్పులో పేర్కొంది. దీంతో వర్గీకరణ ప్రక్రియకు తాత్కాలికంగా తెరపడింది.
అయితే, వర్గీకరణ ఆవశ్యకతపై చర్చలు, ఉద్యమాలు కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. రిజర్వేషన్ల అసలు లక్ష్యం – అత్యంత వెనుకబడిన వర్గాలకు చేయూతనివ్వడం – నెరవేరాలంటే వర్గీకరణ తప్పనిసరి అని అనేక సంఘాలు వాదిస్తూ వచ్చాయి. ఈ నేపథ్యంలో, వర్గీకరణకు చట్టబద్ధత కల్పించాలనే డిమాండ్ బలంగా వినిపించింది.
భాగం 2: సుప్రీంకోర్టు తీర్పు – ఒక కీలక మలుపు
SC classification in Andhra Pradesh విషయంలో నెలకొన్న ప్రతిష్టంభనకు తెరదించుతూ, 2024 ఆగస్టులో సుప్రీంకోర్టు ఒక చారిత్రక తీర్పును వెలువరించింది. దేవీందర్ సింగ్ వర్సెస్ స్టేట్ ఆఫ్ పంజాబ్ కేసులో ఏడుగురు సభ్యుల విస్తృత ధర్మాసనం, 2004 నాటి ఇ.వి. చిన్నయ్య కేసు తీర్పుతో విభేదిస్తూ, కీలక వ్యాఖ్యలు చేసింది. షెడ్యూల్డ్ కులాల జాబితాను మార్చే అధికారం రాష్ట్రాలకు లేనప్పటికీ, ఆ జాబితాలోని కులాల మధ్య ఉన్న వెనుకబాటుతనం ఆధారంగా, రిజర్వేషన్ ప్రయోజనాలను హేతుబద్ధంగా పంపిణీ చేయడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఉప-వర్గీకరణ (sub-classification) చేయవచ్చని స్పష్టం చేసింది. ఆయా వర్గాల సామాజిక, ఆర్థిక, విద్యా పరిస్థితులు, ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో వాటి ప్రాతినిధ్యం వంటి అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని, శాస్త్రీయమైన డేటా ఆధారంగా రాష్ట్రాలు ఈ నిర్ణయం తీసుకోవచ్చని సూచించింది. ఇది “SC classification in Andhra Pradesh” అమలుకు మార్గాన్ని సుగమం చేసిన కీలక పరిణామం. ఈ తీర్పుతో, వర్గీకరణ చేసేందుకు రాష్ట్రాలకు రాజ్యాంగపరమైన అధికారం ఉందని తేలిపోయింది.
భాగం 3: ప్రభుత్వ నిబద్ధత మరియు రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర కమిషన్
సుప్రీంకోర్టు తీర్పు వెలువడిన వెంటనే, ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు స్పందిస్తూ, రాష్ట్రంలో SC classification in Andhra Pradesh ను అమలు చేస్తామని ప్రకటించారు. ఇచ్చిన మాట ప్రకారం, ప్రభుత్వం వేగంగా కార్యాచరణ ప్రారంభించింది. ఈ సున్నితమైన, కీలకమైన ప్రక్రియను శాస్త్రీయంగా, పారదర్శకంగా చేపట్టేందుకు, 2024 నవంబర్ 15న విశ్రాంత ఐఏఎస్ అధికారి శ్రీ రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర నేతృత్వంలో ఒక ఏకసభ్య కమిషన్‌ను నియమించింది.
రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర కమిషన్ కేవలం ఐదు నెలల స్వల్ప వ్యవధిలోనే విస్తృతమైన అధ్యయనం చేపట్టింది. రాష్ట్రంలోని అన్ని జిల్లాలలో పర్యటించి, వివిధ ఎస్సీ ఉపకులాల ప్రతినిధులు, ప్రజలు, మేధావులు, సంఘాల నాయకుల నుండి వినతులను స్వీకరించింది. ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల భర్తీ, పదోన్నతులు, సంక్షేమ పథకాల అమలు తీరు, విద్యా సంస్థల్లో ప్రవేశాలు వంటి అనేక అంశాలపై లోతైన పరిశీలన జరిపింది. వివిధ ఉపకులాల సామాజిక, ఆర్థిక, విద్యా స్థితిగతులపై గణాంకాలను సేకరించి, విశ్లేషించింది. క్షేత్రస్థాయి వాస్తవాలను, చారిత్రక నేపథ్యాన్ని, న్యాయపరమైన అంశాలను పరిగణనలోకి తీసుకుని, సమగ్రమైన నివేదికను రూపొందించింది. 2025 మార్చి 10న, కమిషన్ తన 360 పేజీల నివేదికను రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి సమర్పించింది. ప్రభుత్వం ఈ నివేదికను వెంటనే ఆమోదించి, తదుపరి చర్యలకు ఉపక్రమించింది.
భాగం 4: SC classification in Andhra Pradesh వివరాలు – గ్రూపులు మరియు రిజర్వేషన్ శాతం
రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర కమిషన్ నివేదిక ఆధారంగా, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం రాష్ట్రంలోని 59 షెడ్యూల్డ్ కులాలను వాటి సామాజిక, విద్యా, ఆర్థిక వెనుకబాటుతనం మరియు జనాభా ప్రాతిపదికన మూడు గ్రూపులుగా వర్గీకరించింది. ఈ వర్గీకరణకు 2011 జనాభా లెక్కలను ప్రామాణికంగా తీసుకున్నారు. మొత్తం 15% ఎస్సీ రిజర్వేషన్‌ను ఈ మూడు గ్రూపులకు ఈ క్రింది విధంగా కేటాయించారు:
- గ్రూప్-1:
- ప్రధాన కులం: రెల్లి మరియు దాని ఉపకులాలు.
- ఉపకులాల సంఖ్య: 12
- కేటాయించిన రిజర్వేషన్: 1%
- వివరణ: ఈ గ్రూపులో చేర్చబడిన కులాలు అత్యంత వెనుకబడినవిగా కమిషన్ గుర్తించింది. వీరికి ప్రత్యేక ప్రాధాన్యత ఇవ్వాలనే ఉద్దేశ్యంతో ఈ కేటాయింపు జరిగింది.
- గ్రూప్-2:
- ప్రధాన కులం: మాదిగ మరియు దాని ఉపకులాలు.
- ఉపకులాల సంఖ్య: 18
- కేటాయించిన రిజర్వేషన్: 6.5%
- వివరణ: జనాభా పరంగా మరియు వెనుకబాటుతనంలో ఈ గ్రూపునకు తగిన ప్రాతినిధ్యం కల్పించేలా ఈ శాతం కేటాయించారు.
- గ్రూప్-3:
- ప్రధాన కులం: మాల మరియు దాని ఉపకులాలు.
- ఉపకులాల సంఖ్య: 29
- కేటాయించిన రిజర్వేషన్: 7.5%
- వివరణ: ఈ గ్రూపులోని కులాల జనాభా మరియు ప్రస్తుత ప్రాతినిధ్యాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకుని ఈ రిజర్వేషన్ శాతాన్ని నిర్ధారించారు.
ఈ వర్గీకరణ యొక్క ప్రధాన లక్ష్యం, షెడ్యూల్డ్ కులాలన్నింటికీ విద్య, ఉద్యోగ రంగాల్లో సమాన అవకాశాలు కల్పించడం, రిజర్వేషన్ ఫలాలను మరింత న్యాయబద్ధంగా పంపిణీ చేయడం. మొత్తం 59 ఉప కులాలకు ఈ వర్గీకరణ ద్వారా లబ్ధి చేకూరనుంది. ఇది “SC classification in Andhra Pradesh” యొక్క గుండె వంటిది.
భాగం 5: అమలు ప్రక్రియ మరియు వర్తించే రంగాలు
ప్రభుత్వం కేవలం నివేదికను ఆమోదించడంతో సరిపెట్టకుండా, వర్గీకరణను చట్టబద్ధంగా అమలు చేయడానికి వేగంగా చర్యలు తీసుకుంది. శాసనసభ సమావేశాలు లేనందున, ఆర్డినెన్స్ మార్గాన్ని ఎంచుకుంది.
- ఆర్డినెన్స్ జారీ: రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర కమిషన్ నివేదికకు శాసనసభ ఆమోదం (మార్చి 20, 2025), జాతీయ ఎస్సీ కమిషన్ నుండి అనుమతి (ఏప్రిల్ 14, 2025) పొందిన తర్వాత, ముసాయిదా ఆర్డినెన్స్‌కు మంత్రివర్గం ఏప్రిల్ 15, 2025న ఆమోదం తెలిపింది.
- గవర్నర్ ఆమోదం: ఆంధ్రప్రదేశ్ గవర్నర్ గౌరవనీయులు శ్రీ ఎస్. అబ్దుల్ నజీర్ గారు ఏప్రిల్ 16, 2025న ఈ ఆర్డినెన్స్‌కు తన ఆమోదముద్ర వేశారు.
- గెజిట్ నోటిఫికేషన్: ఏప్రిల్ 17, 2025న, ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ న్యాయశాఖ కార్యదర్శి “ఆంధ్రప్రదేశ్ షెడ్యూల్డ్ కులాల (ఉప-వర్గీకరణ) ఆర్డినెన్స్, 2025” (Ordinance No. X of 2025 – సరైన ఆర్డినెన్స్ నంబర్ గెజిట్‌లో ఉంటుంది) పేరుతో అధికారిక గెజిట్ నోటిఫికేషన్‌ను విడుదల చేశారు.
- తక్షణ అమలు: ఈ గెజిట్ నోటిఫికేషన్ విడుదలైన వెంటనే, అంటే ఏప్రిల్ 17, 2025 నుండే రాష్ట్రంలో ఎస్సీ వర్గీకరణ అమల్లోకి వచ్చింది.
వర్తించే రంగాలు:
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల నూతన నియామకాలు.
- ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో పదోన్నతులు (ప్రమోషన్లు).
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వ పరిధిలోని విద్యా సంస్థల్లో ప్రవేశాలు (సీట్ల కేటాయింపు).
- రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో పేరుకుపోయిన బ్యాక్‌లాగ్ పోస్టుల భర్తీ.
వర్తించని రంగాలు:
- కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగాలు.
- కేంద్ర ప్రభుత్వం లేదా దాని ఆధీనంలోని సంస్థలు, విద్యాసంస్థలు.
అమలు యూనిట్:
ప్రస్తుతానికి, రాష్ట్రాన్ని మొత్తంగా ఒక యూనిట్‌గా పరిగణించి ఈ వర్గీకరణను అమలు చేస్తున్నారు. అయితే, భవిష్యత్తులో జనాభా లెక్కలు మారినప్పుడు, అవసరాన్ని బట్టి, జిల్లాను ఒక యూనిట్‌గా తీసుకుని వర్గీకరణ అమలు చేసే అవకాశాన్ని కూడా ప్రభుత్వం పరిశీలిస్తుందని తెలిపింది.
భాగం 6: కాలక్రమం – వర్గీకరణ అమలు ప్రయాణం
“SC classification in Andhra Pradesh” అమలు వెనుక ఒక స్పష్టమైన ప్రణాళిక, వేగవంతమైన కార్యాచరణ ఉంది. కీలక ఘట్టాలను పరిశీలిస్తే:
- జూన్ 2024: కూటమి ప్రభుత్వం అధికారంలోకి రావడం.
- ఆగస్టు 1, 2024: ఎస్సీ వర్గీకరణకు సుప్రీంకోర్టు గ్రీన్ సిగ్నల్.
- నవంబర్ 7, 2024: రాష్ట్రంలో వర్గీకరణ అమలుకు కార్యాచరణపై ప్రభుత్వ ప్రకటన.
- నవంబర్ 15, 2024: రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర ఏకసభ్య కమిషన్ నియామకం.
- నవంబర్ 2024 – మార్చి 2025: కమిషన్ రాష్ట్రవ్యాప్త పర్యటన, అధ్యయనం, నివేదిక రూపకల్పన.
- మార్చి 10, 2025: కమిషన్ ప్రభుత్వానికి నివేదిక సమర్పణ.
- మార్చి 20, 2025: కమిషన్ నివేదికకు ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభ ఆమోదం.
- ఏప్రిల్ 14, 2025: జాతీయ ఎస్సీ కమిషన్ నుంచి సంబంధిత ఫైల్ రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి చేరడం.
- ఏప్రిల్ 15, 2025: ముసాయిదా ఆర్డినెన్స్‌కు రాష్ట్ర మంత్రివర్గం ఆమోదం.
- ఏప్రిల్ 16, 2025: ఆర్డినెన్స్‌కు రాష్ట్ర గవర్నర్ ఆమోదం.
- ఏప్రిల్ 17, 2025: ఎస్సీ వర్గీకరణ ఆర్డినెన్స్-2025 గెజిట్ నోటిఫికేషన్ విడుదల, తక్షణమే అమల్లోకి రావడం.
ఈ కాలక్రమం పరిశీలిస్తే, సుప్రీంకోర్టు తీర్పు వచ్చిన ఎనిమిదిన్నర నెలల్లోనే ప్రభుత్వం ఇచ్చిన హామీని నిలబెట్టుకుని, వర్గీకరణను అమలు చేయడం గమనార్హం.
భాగం 7: ప్రభావం మరియు భవిష్యత్తు
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఎస్సీ వర్గీకరణ అమలు నిర్ణయం సుదూర ప్రభావాలను చూపనుంది.
- సామాజిక న్యాయం: రిజర్వేషన్ ఫలాలు షెడ్యూల్డ్ కులాలలోని అత్యంత వెనుకబడిన వర్గాలకు కూడా అందడానికి ఇది దోహదపడుతుంది. తద్వారా సామాజిక న్యాయం కొంతమేరకైనా నెరవేరుతుంది.
- సమాన అవకాశాలు: విద్య, ఉద్యోగ రంగాల్లో వివిధ ఎస్సీ ఉపకులాల మధ్య ఉన్న అసమానతలను తగ్గించి, అందరికీ సమాన అవకాశాలు కల్పించడానికి ఇది ఒక ముఖ్యమైన సాధనం.
- పారదర్శకత: నియామకాలు, పదోన్నతులు, విద్యా ప్రవేశాలలో ఏ గ్రూపునకు ఎన్ని పోస్టులు/సీట్లు దక్కాయనే విషయంలో మరింత పారదర్శకత ఏర్పడుతుంది.
- సాధికారత: తమ జనాభా, వెనుకబాటుతనానికి అనుగుణంగా రిజర్వేషన్లలో వాటా లభించడం వల్ల ఆయా వర్గాలలో ఆత్మవిశ్వాసం, సాధికారత పెరుగుతుంది.
అయితే, ఏ పెద్ద మార్పుకైనా కొన్ని సవాళ్లు ఎదురవడం సహజం. ఈ వర్గీకరణ అమలులో కూడా కొన్ని ఆచరణాత్మక ఇబ్బందులు తలెత్తవచ్చు. వాటిని ప్రభుత్వం సమర్థవంతంగా పరిష్కరించాల్సి ఉంటుంది. భవిష్యత్తులో జనాభా గణాంకాలు మారినప్పుడు, లేదా ఆయా వర్గాల సామాజిక-ఆర్థిక స్థితిగతులలో మార్పులు వచ్చినప్పుడు, ఈ వర్గీకరణను, రిజర్వేషన్ శాతాలను పునఃసమీక్షించాల్సిన అవసరం ఏర్పడవచ్చు. ప్రభుత్వం ఆ దిశగా కూడా దృష్టి సారిస్తుందని ఆశించవచ్చు.
ముగింపు:
ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో ఎస్సీ వర్గీకరణ (“SC classification in Andhra Pradesh”) అమలు ఒక చారిత్రక ఘట్టం. ఇది దశాబ్దాల నిరీక్షణకు, ఎన్నో పోరాటాలకు దక్కిన ఫలం. సుప్రీంకోర్టు మార్గదర్శకత్వంలో, శాస్త్రీయమైన అధ్యయనం ఆధారంగా, ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం, షెడ్యూల్డ్ కులాల అభ్యున్నతికి, సామాజిక సమానత్వ సాధనకు ఎంతగానో దోహదపడుతుంది. గ్రూప్-1 (రెల్లి – 1%), గ్రూప్-2 (మాదిగ – 6.5%), గ్రూప్-3 (మాల – 7.5%) గా వర్గీకరించి, రిజర్వేషన్లను హేతుబద్ధంగా పంపిణీ చేయడం ద్వారా, లబ్ధిదారులకు న్యాయం జరుగుతుందని ప్రభుత్వం విశ్వసిస్తోంది. ఎన్నికల హామీని నిలబెట్టుకోవడమే కాకుండా, సామాజిక న్యాయం పట్ల తన నిబద్ధతను చాటుకున్న ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం, ఈ వర్గీకరణను విజయవంతంగా అమలు చేసి, దాని ఫలాలు అర్హులైన ప్రతి ఒక్కరికీ అందేలా చూడాలని ఆశిద్దాం. ఇది నిస్సందేహంగా ఆంధ్రప్రదేశ్ సామాజిక చరిత్రలో ఒక మైలురాయి.
కీవర్డ్‌లు:
SC classification in Andhra Pradesh, ఎస్సీ వర్గీకరణ ఆంధ్రప్రదేశ్, ఏపీ ఎస్సీ రిజర్వేషన్లు, మాల మాదిగ రెల్లి వర్గీకరణ, రాజీవ్ రంజన్ మిశ్ర కమిషన్, ఏపీ ప్రభుత్వ ఆర్డినెన్స్, షెడ్యూల్డ్ కులాల వర్గీకరణ, ఏపీ ఉద్యోగాల్లో రిజర్వేషన్లు, విద్యాసంస్థల్లో రిజర్వేషన్లు, SC sub-caste classification AP, AP SC reservation policy 2025, Andhra Pradesh SC groups, SC reservation percentage AP, AP SC Ordinance 2025, Social Justice AP, Equal Opportunities SC AP
